Wszechobecny stres i nadmiar obowiązków powodują, że wiele osób szuka sposobu na wsparcie organizmu w trudnych sytuacjach. I dlatego można zaobserwować wzrost zainteresowania adaptogenami. Jak działają i co to są adaptogeny? Sprawdź, co warto wiedzieć na ten temat.
Adaptogeny – co to jest?
Coraz częściej można usłyszeć głosy zachwalające adaptogeny. Czy warto je wypróbować? Zacznijmy od początku. Adaptogeny to substancje, które normalizują pracę organizmu oraz zmniejszają podatność na sytuacje stresujące. Wspierają wiele układów jednocześnie, przywracając w ten sposób homeostazę. Co ważne, spełniają funkcję normalizującą, nie zaś stymulującą. Celem jest więc utrzymanie prawidłowej wydolności fizycznej i psychicznej, a nie jej pobudzenie.
Czy adaptogeny działają? Są to rośliny wykazujące właściwości antyoksydacyjne, które redukują ilość wolnych rodników. Zgodnie ze współczesną wiedzą wiadomo, że mogą zmniejszać stres oksydacyjny. Obecnie wielu naukowców zajmuje się sprawdzaniem, jak skuteczne są adaptogeny. Badania naukowe nad nimi rozpoczęły się już w czasie Zimnej Wojny (stosowali je nawet radzieccy kosmonauci podczas „kosmicznego wyścigu” z USA). Zainteresowanie adaptogenami od tej pory wciąż rośnie. Zebrano już całkiem sporo dowodów na ich skuteczność, a kolejne badania cały czas trwają.
Jak działają adaptogeny?
Jak wskazuje już sama nazwa, adaptogeny mają pomagać w adaptacji organizmu do panujących warunków. Pod tym pojęciem kryje się jednak wiele różnych substancji o odmiennym wpływie na organizm. Jakie właściwości adaptogenne mogą wykazywać?
- antystresowe – pomagają w przystosowaniu się do przewlekłego stresu (fizycznego i psychicznego),
- antyoksydacyjne – walczą z wolnymi rodnikami,
- poprawa pamięci – wspierają lepsze zapamiętywanie,
- witalność – wyzwalają energię w stanach osłabienia organizmu,
- poprawiają sen – wyciszają i ułatwiają szybsze zasypianie.
Naturalne adaptogeny mogą też wpływać na pracę mózgu, poprawiając funkcje poznawcze, a także ułatwiają powrót do zdrowia po przebytej infekcji. Wspierają różne funkcje organizmu, dlatego ich działanie często jest uznawane za wszechstronne.
Najpopularniejsze adaptogeny
Jakie warunki musi spełnić roślina, aby uznać ją za adaptogen? Zgodnie z kryteriami naukowymi, rośliny adaptogenne muszą być nietoksyczne, zapewniać niespecyficzną odpowiedź organizmu na stres oraz wywierać normalizujący wpływ na organizm. Działanie adaptogenne wykazują m.in.
- ashwagandha – uspokaja, reguluje wydzielanie kortyzolu, wspiera układ odpornościowy, krwionośny i oddechowy,
- żeń-szeń – wpływa korzystnie na pracę mózgu, poprawiając pamięć i koncentrację,
- różeniec górski – przeciwdziała uczuciu zmęczenia i pogorszeniu nastroju,
- wąkrota azjatycka – przyczynia się do poprawy procesów poznawczych.
A także wiele innych roślin. Adaptogeny są obecnie dostępne w różnych formach. Sporą popularnością cieszą się m.in. adaptogeny w kroplach, które są bardzo łatwe w stosowaniu.
Jak stosować adaptogeny?
Pragnąc przekonać się o działaniu adaptogenów, należy pamiętać, że preparat powinien być dobrany do indywidualnych potrzeb. Skuteczność terapii zależy także od sposobu stosowania adaptogenów. Zwykle zaleca się przeprowadzenie 6-tygodniowej kuracji, po której trzeba zrobić miesięczną przerwę. Dokładne zalecenia mogą być jednak różne w zależności od preparatu. Dlatego przed rozpoczęciem przyjmowania adaptogenów, należy zapoznać się z ulotką.
Czy adaptogeny są bezpieczne? Są to roślinne preparaty, które w większości przypadków nie wywołują niepożądanych reakcji. Istnieje jednak kilka przeciwwskazań do ich stosowania. Należą do nich m.in. ciąża i laktacja, wiek poniżej 18 lat, a także przyjmowanie leków na stałe. O tym, czy można w danym przypadku stosować adaptogeny powinien decydować lekarz.
Adaptogeny – środki ostrożności
Adaptogeny – hit czy kit? Według wielu badań adaptogeny mogą faktycznie wywierać pozytywny wpływ na samopoczucie oraz ogólną kondycję organizmu. Przed ich zastosowaniem należy jednak skonsultować z lekarzem rodzaj preparatu, a także okres i sposób jego stosowania. Kiedy już podejmiesz decyzje, zajrzyj do AlmaMed. Znajdziesz tu adaptogeny w tabletkach i kroplach, które łatwo dopasujesz do swoich wymagań.
Ich popularność wynika z obietnicy naturalnego wsparcia organizmu. Adaptogeny mogą pomagać w redukcji stresu, poprawiać funkcje poznawcze, wspierać równowagę hormonalną i wzmacniać odporność. Wiele osób chwali je za łagodne działanie i brak poważnych skutków ubocznych w porównaniu z syntetycznymi środkami farmaceutycznymi. Badania sugerują, że adaptogeny mogą regulować poziom kortyzolu, wspierać koncentrację oraz przyczyniać się do poprawy jakości życia.
Jednak ich działanie nie jest pozbawione kontrowersji. Mimo rosnącego zainteresowania naukowców, wiele badań nad adaptogenami wciąż pozostaje na wstępnym etapie, a niektóre ich właściwości opierają się bardziej na tradycyjnych przekazach niż na solidnych dowodach naukowych. Niektórzy użytkownicy mogą odczuwać poprawę głównie dzięki efektowi placebo, a reakcja na adaptogeny bywa bardzo indywidualna. Istnieje również ryzyko, że suplementy dostępne na rynku zawierają zbyt małe ilości aktywnych składników, co może obniżać ich skuteczność.
Adaptogeny mogą być skutecznym wsparciem, jeśli stosuje się je z rozwagą, traktując jako część większej zmiany stylu życia, obejmującej zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i odpowiednią ilość snu. Stają się jednak rozczarowaniem, gdy oczekuje się od nich spektakularnych efektów bez zmiany innych nawyków lub gdy wybiera się produkty niewiadomego pochodzenia.
Podsumowując, adaptogeny to zdecydowanie „hit” dla tych, którzy chcą świadomie wspierać swój organizm, lecz mogą okazać się „kitem” dla osób oczekujących cudów. Jeśli planujesz je wypróbować, warto zacząć od sprawdzonych i dobrze przebadanych adaptogenów, takich jak ashwagandha czy rhodiola. W ten sposób najlepiej przekonasz się, czy będą one działały w Twoim przypadku.