Zespół jelita drażliwego, zwany także IBS, to choroba przewlekła, która objawia się szeregiem nieprawidłowości ze strony układu trawiennego. Szacuje się, że schorzenie może dotyczyć nawet 20% populacji światowej. Jest to obecnie druga, po grypie i przeziębieniu, najczęstsza przyczyna absencji w pracy. W dzisiejszym artykule podpowiemy, jak rozpoznać i leczyć jelito drażliwe IBS.
- Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekłe schorzenie układu pokarmowego, które powoduje ból brzucha, wzdęcia, oraz nieregularne wypróżnienia.
- Przyczyny IBS są złożone i mogą obejmować czynniki takie jak stres, dieta, infekcje jelitowe oraz zaburzenia mikroflory jelitowej.
- Objawy IBS mogą różnić się w zależności od osoby, ale najczęściej obejmują bóle brzucha, zmiany w rytmie wypróżnień i uczucie pełności lub wzdęć.
- Leczenie IBS polega głównie na zmianach w diecie, redukcji stresu oraz stosowaniu leków i suplementów.
Czym jest zespół jelita drażliwego?
IBS jest przewlekłą chorobą jelita cienkiego i grubego. Przeważnie rozwija się wskutek zmian organicznych lub biochemicznych w układzie trawiennym, do których dochodzi w związku z przebytymi zakażeniami, zatruciami oraz stanami zapalnymi. Jelito drażliwe stanowi jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u gastrologa. Warto pamiętać jednak o tym, że zaledwie ok. 25% osób z objawami szuka pomocy u lekarza.
Jelito drażliwe – przyczyny
Przyczyny zespołu jelita drażliwego nie są do końca rozpoznane. Lekarze przyjmują, że IBS występuje głównie na podłożu genetycznym, na które nakładają się czynniki środowiskowe. Choroba może wystąpić na tle psychosomatycznym. Dobrze opisany został związek zaburzeń psychoemocjonalnych z występowaniem objawów zespołu jelita drażliwego. Zaburzenia regulacji tzw. osi mózg-jelito skutkują nadmierną reakcją jelitową na stres. Istotny wpływ na rozwój choroby mają także nawyki żywieniowe oraz przebyte w przeszłości infekcje układu trawiennego. Nie zapomnij o tym, że poinfekcyjne IBS utrzymuje się nawet po wyeliminowaniu patogenów wywołujących zakażenie.
Na rozwój nadwrażliwości jelit może złożyć się szereg różnych czynników. Lekarze zwracają uwagę m.in. na zaburzenia perystaltyki. Niekiedy dochodzi do nadmiernego wydzielania hormonów odpowiedzialnych za trawienie, regulowanie apetytu oraz wchłanianie składników z pokarmów. IBS może pojawiać się również w następstwie zaburzenia składu mikrobioty jelitowej.
Zespół jelita drażliwego – objawy
Jak rozpoznać IBS? Objawyobejmują przede wszystkim nawracające dolegliwości bólowe oraz dyskomfort w obrębie brzucha, utrzymujące się przynajmniej 3 dni w miesiącu. Należy pamiętać jednak o tym, że mogą występować w różnych lokalizacjach i z różnym natężeniem, co znacznie utrudnia diagnostykę. Charakterystycznym symptomem jest dodatkowo naprzemienne występowanie zaparć oraz biegunek. Dużo pacjentów sygnalizuje przy tym:
- wzdęcia,
- uczucie parcia w odbycie,
- silną i nagłą potrzebę wypróżnienia,
- obecność śluzu w kale,
- uczucie niepełnego wypróżnienia.
Zespół jelita drażliwego – jak leczyć?
Jak zmniejszyć objawy zespołu jelita drażliwego? Leczenie powinno zostać poprzedzone diagnostyką. Bardzo często lekarze mają problem z rozpoznaniem choroby wyłącznie na podstawie objawów, które są zbliżone do symptomów innych chorób. Gastrolog może zlecić dodatkowe badanie laboratoryjne, USG jamy brzusznej oraz kolonoskopię. Brak znajomości dokładnej etiologii choroby sprawia, że nie istnieje obecnie skuteczna metoda leczenia przyczynowego.
Suplementacja
Odpowiednia suplementacja może pomóc w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego (IBS). Niektóre suplementy, które mogą być pomocne, to:
- Probiotyki – Pomagają w odbudowie zdrowej mikroflory jelitowej, co może przyczynić się do poprawy trawienia i zmniejszenia objawów takich jak wzdęcia i nieregularne wypróżnienia.
- Błonnik – Suplementacja błonnikiem (np. psyllium) może pomóc w regulacji pracy jelit, szczególnie przy zaparciach, poprawiając konsystencję stolca.
- Mięta pieprzowa – Suplementy z miętą pieprzową mogą pomóc w złagodzeniu bólów brzucha i skurczy jelitowych, które często towarzyszą IBS.
- L-glutamina – Aminokwas, który wspomaga regenerację ściany jelita i może pomóc w zmniejszeniu stanów zapalnych w przypadku IBS.
Terapia
Jak wygląda terapia na zespół jelita drażliwego? Leczenie farmakologiczneopiera się przede wszystkim na stosowaniu doustnych preparatów probiotycznych oraz środków rozkurczowych. Warto podkreślić, że podstawę stanowi zmiana stylu życia. Pacjenci powinni zadbać o zmniejszenie stresu oraz wdrożyć regularną aktywność fizyczną. Co jeść przy zespole jelita drażliwego? Dietapowinna zostać dopasowana indywidualnie i wykluczać źle tolerowane składniki. Należy przy tym ograniczyć spożywanie przetworzonej żywności, cukru, alkoholu oraz czerwonego mięsa i jego przetworów. W ułożeniu codziennego jadłospisu może pomóc doświadczony dietetyk.