Pęcherz neurogenny obejmuje choroby i dysfunkcje układu moczowego, będące wynikiem zaburzeń neurologicznych. Szacuje się, że może dotyczyć nawet 90% osób z urazami rdzenia kręgowego. Powszechnie występuje także u pacjentów cierpiących na rozszczep kręgosłupa, chorobę Parkinsona oraz zespół Shya i Dragera. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest neurogenna dysfunkcja pęcherza moczowego i jak ją leczyć.
- Pęcherz neurogenny to schorzenie wynikające z uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za kontrolę oddawania moczu.
- Może być skutkiem m.in. urazów kręgosłupa, stwardnienia rozsianego, cukrzycy lub chorób neurodegeneracyjnych.
- Leczenie obejmuje farmakoterapię, cewnikowanie, fizjoterapię oraz – w niektórych przypadkach – interwencje chirurgiczne.
- Wsparcie suplementami może zmniejszyć ryzyko infekcji i poprawić komfort życia pacjenta.
Co to jest pęcherz neurogenny?
Neurogenne zaburzenia mikcji dotyczą setek tysięcy pacjentów, cierpiących na rozmaite choroby układu nerwowego. Głównym zadaniem pęcherza moczowego jest przechowywanie i kontrolowanie wydalania moczu z organizmu. Pęcherzem neurogennym nazywamy dysfunkcje pęcherza moczowego powiązane z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego. Choroby neurologiczne uniemożliwiają prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych, odpowiedzialnych za regulowanie czynności pęcherza.
Pęcherz neurogenny – przyczyny
Neurogenny pęcherz moczowy może mieć charakter wrodzony lub nabyty. W pierwszym przypadku zaburzenia mikcji związane są przeważnie z rozszczepem kręgosłupa, porażeniem mózgowym oraz agenezją kości krzyżowej. W większości przypadków choroba diagnozowana jest jednak u osób, cierpiących na nabyte choroby neurologiczne. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się m.in.:
- chorobę Parkinsona,
- zespół Shya-Dragera,
- udary mózgu,
- udar pnia mózgu,
- uszkodzenia rdzenia.
Dysfunkcja rozwija się również w wyniku procesów demielinizacyjnych u osób cierpiących na stwardnienie rozsiane oraz u pacjentów z guzami mózgu.
Pęcherz neurogenny – objawy
Objawy kliniczne zależą przede wszystkim od miejsca uszkodzenia ośrodka nerwowego. Jednym z najbardziej charakterystycznych symptomów pozostaje neurogenne nietrzymanie moczu związane z uszkodzeniem mózgu powyżej mostu. Pacjent traci świadomą kontrolę nad odruchem opróżniania pęcherza. W konsekwencji pęcherz opróżnia się zbyt często i szybko, także w przypadku relatywnie niewielkiego napełnienia. W takiej sytuacji nietrzymanie moczu związane jest dodatkowo z nadaktywnością pęcherza.
Dysfunkcje zlokalizowane między mostem a odcinkiem szyjnym często prowadzą do objawów podobnych do tych, związanych z uszkodzeniem mózgu. Niekiedy jednak dochodzi do zamykania zewnętrznego zwieracza. W takiej sytuacji pacjent odczuwa silne parcie na pęcherz, przy jednoczesnym oddawaniu bardzo małej ilości moczu. Uszkodzenie nerwów rdzeniowych i dolnego odcinka kręgosłupa skutkuje przeważnie niemożnością opróżnienia pęcherza. Pacjenci odczuwają przy tym jego wypełnienie. Zastój moczu w pęcherzu może prowadzić do wtórnego uszkodzenia nerek.
Pęcherz neurogenny – leczenie i profilaktyka
Leczenie pęcherza neurogennego zależeć będzie od etiologii choroby. Powszechnie stosuje się:
- środki farmakologiczne
- cewnikowanie, które może mieć charakter ciągły i przerywany. W drugiej sytuacji pacjent sam wprowadza cewnik zgodnie z wyznaczonym harmonogramem. Niekiedy wskazana jest także modyfikacja stylu życiu. Niektóre produkty spożywcze oraz napoje mogą dodatkowo drażnić pęcherz, prowadząc do nasilenia się objawów.
Co jeszcze pomaga na pęcherz neurogenny? Fizjoterapia coraz częściej stosowana jest w terapii zaburzeń moczu. Najczęściej stosuje się elektrostymulację, pole magnetyczne, lasery oraz ćwiczenia na pęcherz neurogenny. Szczególną skutecznością wyróżnia się elektrostymulacja, która polega na biernym drażnieniu zakończeń nerwów czuciowych oraz wywoływaniu skurczu mięśnia. Całość można uzupełnić terapią behawioralną i zmianą nawyków związanych z oddawaniem moczu.
Suplementy wspierające w pęcherzu neurogennym:
- D-mannoza
- Żurawina (ekstrakt z owoców lub sok)
- Probiotyki (zwłaszcza Lactobacillus rhamnosus GR-1 i L. reuteri RC-14)
- Magnez + witamina B6
- Ekstrakt z pestek dyni (Cucurbita pepo)
- L-arginina
