Witamina B12 (kobalamina) warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, produkcję czerwonych krwinek oraz zachowanie zdrowia psychicznego. Stanowi tym samym niezbędny składnik codziennej diety. Niedobór związku może być spowodowany niedostateczną podażą substancji w pożywieniu oraz zaburzeniami wchłaniania. W dzisiejszym artykule dowiesz się, jakie jest działanie wit. B12.
- Witamina B12 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i uczestniczy w produkcji czerwonych krwinek oraz syntezowaniu DNA.
- Pomaga w utrzymaniu energii i zapobiega anemii.
- Witamina B12 znajduje się głównie w produktach zwierzęcych, takich jak mięso, ryby, jaja czy nabiał.
- Niedobór witaminy B12 może prowadzić do zmęczenia, osłabienia, problemów z pamięcią i koncentracją, ważna jest suplementacja.
Witamina B12 – właściwości i rola w organizmie
Witamina B12, zwana również kobalaminą, zawdzięcza swoją nazwę budowie chemicznej. Związek składa się z atomu kobaltu otoczonego pierścieniami pirolowymi. Substancja została odkryta w latach 40 XX wieku podczas badań nad niedokrwistością. Początkowo przypisywano jej wyłącznie funkcje krwiotwórcze. Kobalamina odpowiada za produkcję czerwonych krwinek i to właśnie niedokrwistość często wskazuje na niedobór związku w organizmie. Z czasem jednak odkryto inne funkcje witaminy B12. Na co jeszcze wpływa? Dlaczego musi znaleźć się w naszej diecie?
Warto pamiętać o tym, że kobalamina umożliwia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Wspomaga budowę otoczek mielinowych i neuroprzekaźników. Niedobór witaminy B12 może objawiać się nieprawidłowościami ze strony ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Niekiedy prowadzi także do pogorszenia kondycji psychicznej i rozwoju schorzeń psychiatrycznych. Zbyt mała podaż związku może skutkować zaburzeniami funkcji poznawczych, otępieniem, apatią oraz występowaniem stanów depresyjnych.
Witamina B12 – gdzie występuje?
W czym jest witamina B12? Głównym źródłem kobalaminy pozostaje pożywienie. Związek znajdziemy przede wszystkim w produktach mięsnych, podrobach, jajach oraz w rybach. Alternatywnym źródłem pozostają przy tym niektóre składniki roślinne. Witamina B12 znajduje się m.in. w owocach rokitnika. Zasadniczo nie występuje jednak w warzywach i owocach. Niekiedy dodawana jest również do płatków śniadaniowych. Przed zakupem sprawdź dokładny skład produktu.
Witamina B12 – suplementacja i przeciwwskazania
Wielokierunkowe działanie witaminy B12 sprawia, że warto zadbać o jej suplementację. Niedobór związku przeważnie związany jest z niewystarczającą podażą kobalaminy w pożywieniu. Co więcej, u wielu osób, zwłaszcza w podeszłym wieku, może dochodzić do zaburzeń wchłaniania. Problem ten występuje w przebiegu niektórych schorzeń układu trawiennego, np. w infekcjach Helicobacter pylori. Odpowiednia podaż związku jest szczególnie istotna w czasie ciąży, zwłaszcza u kobiet stosujących dietę wegańską oraz wegetariańską. Niedobór może prowadzić do powikłań u noworodków.
Rozpoznanie niedoboru substancji wiąże się z koniecznością wdrożenia suplementacji. W zależności od objawów oraz poziomu niedoboru lekarz może zalecić przyjmowanie iniekcji lub preparatów doustnych. Pacjenci powinni zadbać dodatkowo o modyfikację diety. W profilaktyce pomocne mogą okazać się suplementy jednoskładnikowe lub wielowitaminowe. Kiedy należy zrezygnować ze stosowania witaminy B12? Przeciwwskazania obejmują nadwrażliwość na kobalt lub witaminę B12.
Naturalne źródło witaminy B12
Witamina B12 znajduje się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak:
- Mięso – wołowina, wieprzowina, kurczak, jagnięcina.
- Ryby i owoce morza – łosoś, tuńczyk, makrela, sardynki, małże, krewetki.
- Jaja – szczególnie żółtka.
- Nabiał – mleko, ser, jogurt.
- Wątróbka i inne podroby – bogate źródło witaminy B12.
Dla osób na diecie wegetariańskiej lub wegańskiej dobrym rozwiązaniem mogą być produkty wzbogacone witaminą B12, takie jak napoje roślinne, płatki śniadaniowe czy suplementy.
Czy nadmiar witaminy B12 jest szkodliwy?
Nadmiar kobalaminy nie wiąże się z ryzykiem zdrowotnym. Związek wydalany jest z moczem, dzięki czemu nie musimy obawiać się ewentualnego przedawkowania. Warto pamiętać jednak o tym, że bardzo wysoki poziom witaminy B12 może stać się przyczyną funkcjonalnego deficytu kobalaminy. Zjawisko to związane jest m.in. z pojawieniem się przeciwciał przeciwko transkobalaminie II. Substancja to odpowiedzialna jest za transport wit. B12 do komórek. Właśnie dlatego ewentualną suplementację należy poprzedzić badaniami laboratoryjnymi.